NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
8 - (1494) وحدثنا
سعيد بن منصور
وقتيبة بن
سعيد. قالا: حدثنا
مالك. ح
وحدثنا يحيى
بن يحيى
(واللفظ له) قال:
قلت لمالك:
حدثك نافع عن
ابن عمر ؛ أن
رجلا لاعن
امرأته على
عهد رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ففرق
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بينهما
وألحق الولد
بأمه ؟ قال:
نعم.
{8}
Bize Saîd b. Mansûr ile
Kuteybe b. Saîd rivayet ettiler. (Dedilerkî): Bize Mâlik rivayet etti. H.
Yahya b. Yahya da
rivayet etti. Lâfız onundur. (Dediki): Mâlik'e hitaben: Sana Nâfi, İbni
Ömer'den naklen:
Resûlullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) devrinde bir adamın karısı ile liân yaptığını; bunun üzerine
Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in onları birbirinden ayırarak çocuğu
annesine ilhak ettiğini rivayet ettimi? diye sordum. Mâlik:
— Evet, cevâbını verdi.
9 - (1494) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا أبو
أسامة. ح
وحدثنا ابن
نمير. حدثنا
أبي قالا:
حدثنا عبيدالله
عن نافع، عن
ابن عمر، قال:
لاعن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بين رجل
من الأنصار
وامرأته، وفرق
بينهما.
{9}
Bize Ebû Bekr b. Ebi
Şeybe rivayet etti. (Dediki): Bize Ebû Usâme rivayet etti. H.
Bize îbni Numeyr de
rivayet etti. (Dediki): Bize babam rivayet etti. Her iki râvi (Demişler ki) :
Bize Ubeydullah, Nâfi'den, o da İbni Ömer'den naklen rivayette bulundu. İbni
Ömer şöyle demiş :
ResûluIIah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) Ensâr'dan bir zâtla karısının arasmda liân yaptı; ve
aralarını ayırdı.
(1494) وحدثناه
محمد بن
المثنى
وعبيدالله بن
سعيد. قالا:
حدثنا يحيى
(وهو القطان)
عن عبيدالله،
بهذا الإسناد.
{…}
Bize bu hadîsi Muhammed
b. Müsennâ ile Ubeydullah b. Saîd de rivayet ettiler. (Dediler ki) : Bize Yahya
yâni el-Kattân, Ubeydullâh'dan bu isnadla rivayette bulundu.
İzah:
Bu rivayeti Buhârî
«Talâk» ve «Ferâiz» bahislerinde; Ebû Dâvûd, Nesâî ve İbni Mâce «Talâk»da;
Tirmizî Nikâh bahsinde tahric etmişlerdir.
Buhârî şârihi Aynî'ye
göre Ensâr'dan liân yapan zât Hilâl b. Ümeyye 'dir. Bu zâta âid rivayet,
babımızda az sonra görülecektir.
îbni Abbâs (Radiyallahu
anh)'dan rivayet olunan bir hadîste :
Hilal b. Ümeyye
karısına zinâ isnadında bulununca kendisine: Vallahi Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) sana seksen dayak vurur; dediler. Hilal de Allah daha
adildir; benim gördüğümü biliyor; cevabını verdi. Bunun üzerine mülâane âyet!
nazil oldu.» denilmiştir. Mamafih bu rivayet Uveymir-i Aclânîye âid de
olabilir; çünkü o da Ensârdandır-
Hadîs-i şerif «liân
ancak hâkimin karı kocayı birbirinden ayırmasıyla tamam olur.» diyen
Hanefîler'e kuvvetli bir delildir. Bu bâbtaki ihtilâfı az yukarıda görmüştük.
Bundan başka liân'ın meşruiyetine ve doğacak çocuğun nesebinin annesinden sabit
olacağına da delildir. Erkek karısının hamli için: «Bu benden değildir.» dedi
mi artık çocuğun nesebi ondan sabit olmaz; annesine nisbet edilir. Mîras dahî
anne ile oğlu arasında cereyan eder. Mezhep imamları ile cumhurun kavilleri bu
olduğunu dahî yukarıda görmüştük.
Tahâvî: «Bir takım
ulemâ: Erkek karısının çocuğunu nefî etmekle çocuk onun olmaktan çıkmaz; bundan
dolayı kendisine liân da yapılmaz; demişlerdir.» diyor.
Tahâvî'nin işaret
ettiği zevat; «Şa'bî ile Muhammed b. Ebî Zi'b ve bâzı Medine ulemâsıdır. Burada
ikinci bir ihtilâf daha vardır.
Hanefîler'e göre çocuk
hakkındaki kazif doğum esnasında yahut doğumdan bir iki gün sonra yâni âdet
vecihle çocuğun tebrik edildiği ve onun ihtiyacâtı için öte beri satın alındığı
günlerde yapılırsa sahihtir. Ondan sonra yapılan nefye itibâr yoktur. İmam Âzam
bu hususta vakit ta'yin etmemiştir. Yalnız bir rivayete göre yedi gün ta'yîn
ettiği söylenir. İmam Ebû Yûsuf iîe İmam Muhammed'e göre çocuk kırk gün
zarfında nefî edilebilir. İmam Şafiî: «Çocuk doğar doğmaz nefî edilirse
sahihtir; daha sonra nefî caiz olmaz.» demiştir.